Kunt u in de winter lastig uit bed komen? Bent u vaker somber en mist u de zon? Dan bent u niet de enige. Een daglichtlamp, een vast ochtendritme en veel buitenlucht helpen.

Een winterdepressie of winterdip is een aandoening die jaarlijks terugkeert als de dagen korter worden. De eerste klachten beginnen bij de meeste mensen rond oktober, met een piek in december en vooral in januari. Vanaf maart, als de zon kracht krijgt en de dagen langer worden, verdwijnen de klachten langzaam weer. Meer dan 1,2 miljoen Nederlanders lijden aan winterdepressie of de mildere vorm ervan, die we winterdip noemen. Of winterblues.

Wat zijn de kenmerken?

Futloos en somber zijn, veel behoefte hebben aan slaap en moeilijk wakker kunnen worden zijn veel voorkomende kenmerken van een winterdip. Ook een slechtere concentratie, passief en prikkelbaar zijn en minder behoefte hebben aan sociale contacten, komen veel voor. Daarnaast kunt u meer trek hebben in zoetigheid en sneller stress ervaren en u opgejaagd voelen.

Hoe ontstaat somberheid in de winter?

Zonlicht is belangrijk voor een goed gevoel en in de winter krijgt u al snel te weinig zonlicht. Hoe krachtiger het licht, hoe groter het positieve effect. Op een zonnige dag is de kracht van het licht 100.000 lux. Dat wil zeggen 100.000 keer zoveel als het licht van een kaars. Komen er sluierwolken voor de zon, dan gaat de lichtsterkte terug naar 10.000 lux en op een bewolkte dag is er nog maar 1000 lux over. Tl-verlichting heeft zo’n 500 lux en de meeste huizen met lamplicht komen niet verder dan zo’n 200 lux. In de winter komen we dus snel licht tekort.

Melatonine

Melatonine is een hormoon dat u slaperig maakt als het donker wordt. Uw biologische klok regelt de aanmaak van dit hormoon. In de winter raakt de biologische klok in de war omdat het eerder donker wordt en later licht. Daardoor stopt de melatonine-aanmaak ’s morgens niet. Uw lichaam heeft dus niet in de gaten dat het dag wordt. Bovendien heeft u in de winter ook minder gelukshormonen, want die worden aangemaakt door zonlicht. Deze gelukshormonen hebben een positieve werking op uw humeur, geheugen en energie.

Avondmensen hebben pech

Vrouwen zijn gevoeliger voor een winterdip dan mannen. En bent u een avondmens? Dan heeft u pech, want ook avondmensen hebben er meer last van. Dankzij kunstlicht kunnen zij lang opblijven en actief zijn, waardoor ze nog niet klaar zijn voor de volgende dag als de wekker alweer gaat, zeker niet in de winter als het zo lang donker is.

Wat helpt tegen winterdepressie of de winterdip?

Een daglichtlamp kan veel voor u doen als u zich moe en ongelukkig voelt in de winter. Een daglichtlamp geeft licht van 10.000 lux. Elke ochtend een half uur de lamp aanzetten, kan na een week al veel effect hebben. Het is wel belangrijk dat het daglicht via uw ogen binnenkomt. Kijk daarom regelmatig even in de lamp. Voor mensen met oogproblemen, zoals bij diabetes type 1, is het geen goed idee om een daglichtlamp te kopen. Uw ogen kunnen door het felle licht schade oplopen. Voor de zekerheid kunt u altijd eerst contact opnemen met uw huisarts om te vragen of een daglichtlamp veilig is voor u. En let op, een zonnebank is niet geschikt voor lichttherapie.

Meer tips

• Ga elke dag naar buiten, ook als het regent. Overdag buiten lopen geeft nog altijd meer licht dan een lamp binnen. Ook bij bewolkt weer. Zorg ervoor dat de zon uw huid en ogen kan bereiken.
• Sta iedere dag voor acht uur op, ook als u pas laat naar bed bent gegaan. Hiermee helpt u uw biologische klok om wakker te worden.
• Ontbijt, want daarmee komt u in de ‘overdag’ modus.
• Doe aan sport en beweeg voldoende. Pak de fiets in plaats van de auto. Door te bewegen maakt u het gelukshormoon endorfine aan en door buiten te sporten vangt u meer daglicht op.
• Geen zin om naar buiten te gaan in de grijze kou? Ga dan voor het raam zitten, het liefst op het oosten. Zo krijgt u toch nog wat licht binnen.

(Bron: ikwoonleefzorg.nl)