Opname in een verpleeghuis is soms onvermijdelijk, bijvoorbeeld vanwege dementie of een ernstige lichamelijke aandoening. Als het niet langer verantwoord is om uw partner thuis te verzorgen, dan is apart gaan wonen de enige mogelijkheid.

Brief van de SVB
Als uw partner naar een verpleeghuis gaat, dan krijgt ook de Sociale Verzekeringsbank (SVB) daarvan bericht. De SVB stuurt u vervolgens een brief over de mogelijkheden als u beiden apart gaat wonen. Daarin staat dat u zich kunt laten registreren als duurzaam gescheiden levend voor de AOW. Als u dit doet,  krijgt u beiden de hogere AOW voor alleenstaanden. Misschien is uw eerste reactie dat u niet wilt scheiden voor het geld. Dat is een begrijpelijke gedachte, want in een huwelijk gaat het in de eerste plaats natuurlijk om liefde en zorg voor elkaar. Juist daarom is het goed om te weten dat er geen officiële echtscheiding voor een rechtbank nodig is. U blijft gewoon getrouwd. Alleen voor de AOW gaat u voortaan duurzaam gescheiden door het leven. Het is belangrijk om goed na te denken over de keuze die de SVB u vraagt te maken. Als u kiest voor duurzaam gescheiden leven omdat dat voor de AOW gunstig is, was het tot voor kort niet mogelijk om dat terug te draaien. Inmiddels kan dat wel, maar éénmalig.  Hierna leggen we uit wat de voor- en nadelen zijn van duurzaam gescheiden leven, want de verkeerde keuze kan leiden tot de zogeheten AOW-valkuil, waarbij de eigen bijdrage fors hoger uit kan pakken. U kunt ook besluiten om nu nog niet te kiezen. Dan blijft u gewoon de AOW voor gehuwden ontvangen. Later kunt u altijd nog vragen om omzetting naar een AOW voor ongehuwden.

Ook voor samenwonenden
Bent u niet getrouwd maar woont u samen met uw partner? Ook dan komt u voor dezelfde keuze te staan. Ook samenwonenden kunnen voor de SVB als gehuwd blijven gelden óf kiezen voor een AOW voor ongehuwden.

Wat zijn de gevolgen van de keuze duurzaam gescheiden leven?

• Voordeel: Hoger AOW-pensioen
  Duurzaam gescheiden gaan leven heeft als voordeel dat het AOW-pensioen omhooggaat. Een alleenstaande ontvangt 70 procent van het netto minimumloon, een gehuwde 50 procent. Twee alleenstaanden ontvangen dus 140 procent en dat is bruto 2633 euro per maand. Dat is dus veel meer dan samen 100 procent, dat neerkomt op bruto 1802 euro (2022).
• Nadeel: Eigen bijdrage gaat omhoog
  Voor het verblijf in een verpleeghuis betalen bewoners een eigen bijdrage. Dat is vastgelegd in de Wet langdurige zorg (Wlz). Gehuwden betalen de lage eigen bijdrage. Ook als u samenwoonde en ervoor gekozen heeft om de AOW voor gehuwden te blijven ontvangen, betaalt u de lage eigen bijdrage. De lage eigen bijdrage heet zo, omdat deze bijdrage rekening houdt met een thuiswonende partner. Want deze moet van het gezamenlijke inkomen de vaste lasten thuis betalen.
  Dus als de SVB u registreert als duurzaam gescheiden, bent u dat ook voor de berekening van de eigen bijdrage Wlz. De partner in het verpleeghuis moet daardoor de hoge eigen bijdrage betalen en dat kan leiden tot de AOW-valkuil, want de lage en de hoge eigen bijdrage zijn allebei afhankelijk van het inkomen. Als u meer AOW ontvangt, moet u dus ook een hogere eigen bijdrage betalen. Het Centraal Administratie Kantoor (CAK) berekent en int deze bijdrage.

Andere gevolgen

• Belasting
  Als uw partner wordt opgenomen in een verpleeghuis, blijft u voor de belastingdienst partners. Als uw gezamenlijk inkomen stijgt omdat u een hogere AOW ontvangt, moet u waarschijnlijk meer belasting betalen. Als u zich laat registreren als duurzaam gescheiden levend heeft u in ieder geval recht op de alleenstaande ouderenkorting. Dit levert u een belastingvoordeel op van 449 euro in 2022. Let op: om voor deze korting in aanmerking te komen hoeft u de AOW-uitkering voor ongehuwden niet aan te vragen. Alleen er recht op hebben is al voldoende.
• Zorgtoeslag
  Voor de zorgtoeslag blijft u elkaars partner. Als uw inkomen omhoog gaat, kan uw zorgtoeslag dalen.
• Huurtoeslag
  Voor de huurtoeslag kunt u alleen partners zijn als u op hetzelfde adres ingeschreven staat. Als uw partner naar het verpleeghuis gaat, telt dus alleen uw eigen inkomen mee voor de huurtoeslag. De huurtoeslag kan hierdoor veranderen.
• Eigen bijdrage Wmo
  Krijgt u als thuiswonende partner hulp of ondersteuning vanuit de Wmo? Als u de AOW voor gehuwden blijft ontvangen, hoeft u hiervoor geen eigen bijdrage meer te betalen. Als u zich laat registreren als duurzaam gescheiden, betaalt u wel een eigen bijdrage.
• Rekenen
  Er kan veel rekenwerk nodig zijn om te bepalen welke keuze het meeste financieel voordeel oplevert. U kunt aan de SVB, het CAK en de Belastingdienst vragen om u hiermee te helpen. Aan het ouderdomspensioen verandert meestal niets. Tel de plussen en minnen bij elkaar op en zie wat onderaan de streep het resultaat is. In veel gevallen blijkt het financieel gunstig om een AOW voor gehuwden om te zetten in een AOW voor ongehuwden. Volgens cijfers van de SVB gebeurde dit de afgelopen jaren tussen de 2500 en 3000 keer per jaar.

(Bron: ikwoonleefzorg.nl)